از خرداد امسال و پس از رای دیوان عدالت اداری مبنی بر توقف نرخ‌گذاری بلیت هواپیما توسط ستاد تنظیم بازار، قیمت بلیت هواپیما به شدت افزایش یافته و کمبود بلیت نیز بیشتر شده است.
پیش از این، ستاد تنظیم بازار با پیشنهاد شورای عالی هواپیمایی، قیمت بلیت در مسیرهای داخلی را تصویب و به صورت نرخنامه از سوی سازمان هواپیمایی به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ می‌کرد. اما پس از شکایت شرکت‌های هواپیمایی به دیوان عدالت اداری، این دیوان رای به عدم مجوز ستاد تنظیم بازار برای نرخ‌گذاری در بخش حمل‌ونقل هوایی داخلی داد.
با حذف نرخنامه مصوب، قیمت‌ها دوباره افزایش یافتند. برای مثال، قیمت پرواز تهران-کیش که در آخرین نرخنامه ۱ میلیون و ۷۶۹ هزار تومان بود، اکنون به طور میانگین بین ۳ تا ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان متغیر است.
در حالی که انجمن شرکت‌های هواپیمایی از کاهش قیمت بلیت در ایام غیرتعطیل خبر داده بود، نرخ‌های فعلی نشان می‌دهد که قیمت‌ها در روزهای غیر تعطیل نیز نزدیک به قیمت‌های روزهای تعطیل است.
دلایل افزایش قیمت بلیت هواپیما
نرخ دلار
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، افزایش قیمت دلار را عامل اصلی افزایش قیمت بلیت هواپیما می‌داند. به گفته وی، با توجه به اینکه ۷۰ درصد هزینه ایرلاین‌ها وابسته به نرخ ارز است، تاثیر افزایش قیمت دلار در قیمت بلیت هواپیما قابل انکار نیست.
کمبود بلیت
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی، کمبود بلیت در برخی مسیرها را تایید می‌کند و معتقد است که ایرلاین‌ها با مدیریت پروازها و هواپیماها، باعث افزایش قیمت می‌شوند. به گفته وی، برخی ایرلاین‌ها به بهانه تعمیرات و کمبود قطعه، هواپیماها را در زمان‌های پرتقاضا نگه داشته و در زمان‌های تعطیلی و افزایش تقاضا، با قیمت‌های بالا اقدام به فروش بلیت می‌کنند.
تخلفات
رفیعی، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی، از سازمان‌های مسئول و نظارتی و سازمان هواپیمایی کشوری انتقاد می‌کند و معتقد است که بازار پروازها و تهیه بلیت به حال خود رها شده است. به گفته وی، دلال‌ها به راحتی بلیت‌ها را می‌خرند و با قیمت چند برابری می‌فروشند، در حالی که مردم عادی برای تهیه بلیت با مشکل مواجه هستند.
فروش بلیت به نام کلاس بیزینس یا پریمیوم اکونومی
یکی دیگر از موارد قابل توجه، فروش بلیت به نام کلاس بیزینس یا پریمیوم اکونومی با قیمت‌های بسیار بالاست. به گفته رفیعی، قیمت این نوع بلیت حداقل دو برابر قیمت بلیت عادی است و عملاً بلیت‌های ارزان‌تر در دسترس نیستند.
ناهمخوانی تعداد ایرلاین‌ها با هواپیماهای فعال
تعداد بالای ایرلاین‌ها و کمبود هواپیماهای فعال نیز از دیگر عوامل موثر در بازار فروش بلیت است. در حالی که تعداد ایرلاین‌ها در کشور زیاد است، تعداد هواپیماهای فعال بسیار کم است و این موضوع باعث کمبود بلیت و افزایش قیمت می‌شود.
نتیجه‌گیری
به نظر می‌رسد که عوامل متعددی در افزایش قیمت و کمبود بلیت هواپیما در ایران دخیل هستند. علاوه بر افزایش نرخ دلار، تخلفات برخی شرکت‌های هواپیمایی، کمبود هواپیما و مشکلات مربوط به عرضه و تقاضا نیز در این موضوع نقش دارند.
با این حال، سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان سازمان ناظر بر عملکرد شرکت‌های هواپیمایی، تاکنون پاسخ شفافی در خصوص نحوه نظارت خود بر بازار بلیت فروشی و عرضه و تقاضا ارائه نکرده است.
امیدواریم با اتخاذ تدابیر مناسب و نظارت دقیق، مشکلات مربوط به بازار بلیت هواپیما در ایران هرچه زودتر برطرف شود و مردم بتوانند با قیمت مناسب و به راحتی به سفرهای خود بروند.
