شرکت هواپیماسازی بوئینگ، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان هواپیما در جهان، در ماههای اخیر با دو بحران جدی مواجه شده است: شکایت خانواده قربانیان سقوط هواپیمای ایر ایندیا و اعتصاب گسترده کارگران بخش دفاعی این شرکت. این دو پرونده نهتنها اعتبار فنی و مدیریتی بوئینگ را زیر سؤال بردهاند، بلکه پیامدهای حقوقی و اقتصادی قابلتوجهی برای این غول صنعت هوافضا به همراه داشتهاند.
سقوط مرگبار در هند؛ نقص فنی یا سهلانگاری؟
در تاریخ ۱۲ ژوئن، یک فروند هواپیمای بوئینگ متعلق به شرکت ایر ایندیا اندکی پس از برخاستن از فرودگاه احمدآباد دچار نقص فنی شد و سقوط کرد. این حادثه دلخراش منجر به جانباختن ۲۴۲ نفر از سرنشینان و ۱۹ نفر از افراد حاضر در محل سقوط شد. تنها یک مسافر از این سانحه جان سالم به در برد.

بر اساس گزارش اولیه دفتر تحقیقات حوادث هوایی هند، علت اصلی سقوط قطع ناگهانی جریان سوخت به موتورهای هواپیما بوده است. این گزارش همچنین احتمال برخورد پرندگان را رد کرده و تأکید کرده که هیچ فعالیت پرندهای در نزدیکی هواپیما ثبت نشده است.
نکته مهم اینجاست که اداره هوانوردی فدرال آمریکا (FAA) در سال ۲۰۱۸ اطلاعیهای منتشر کرده بود که در آن به وجود سوئیچهای کنترل سوخت با ویژگی «قفل غیرفعال» در برخی مدلهای بوئینگ اشاره شده بود. این ویژگی برای تثبیت قطعه و تضمین جریان سوخت طراحی شده، اما طبق دادخواست خانوادههای قربانیان، همین مکانیزم در محل حساسی نصب شده که احتمال ضربه تصادفی و قطع عملکرد آن وجود دارد.
🔍 طبق گزارش یورونیوز، خانوادههای قربانیان با طرح شکایت در ایالات متحده، شرکتهای بوئینگ و هانیول (سازنده قطعات سوخت) را به سهلانگاری و عدم اطلاعرسانی کافی متهم کردهاند. آنها مدعیاند که این شرکتها از خطر آگاه بودهاند اما هیچ اقدام پیشگیرانهای انجام ندادهاند.
اعتصاب در بوئینگ؛ توقف تولید جنگندههای حیاتی
در کنار بحران حقوقی ناشی از سقوط هواپیما، بوئینگ با اعتصاب گسترده کارگران بخش صنایع دفاعی خود نیز مواجه شده است. این اعتصاب که از ۴۶ روز پیش آغاز شده، تولید جنگندههای F-15 و F-18 و سایر تجهیزات نظامی را متوقف کرده است.
طبق گزارش رویترز، حدود ۳۲۰۰ کارگر اعتصابکننده با ۹۰٪ آرا به طرح پیشنهادی اتحادیه خود رأی مثبت دادند. اما مقامات بوئینگ پیش از رأیگیری اعلام کرده بودند که این پیشنهاد را نمیپذیرند. دن گیلیان، معاون صنایع دفاعی بوئینگ، این رأیگیری را «اتلاف وقت» خوانده و تأکید کرده که شرکت قصد کوتاه آمدن ندارد.
توقف تولید در بخش دفاعی بوئینگ میتواند پیامدهای جدی برای ارتش آمریکا و قراردادهای بینالمللی این شرکت داشته باشد. طبق دادههای Defense News، بوئینگ یکی از تأمینکنندگان اصلی تجهیزات نظامی برای ارتش ایالات متحده و متحدان آن است و هرگونه اختلال در تولید میتواند زنجیره تأمین دفاعی را تحت تأثیر قرار دهد.
جمعبندی:
بوئینگ در سالهای اخیر با چالشهای متعددی از جمله نقص فنی در مدلهای ۷۳۷ مکس، کاهش اعتماد عمومی، و حالا سقوط هواپیمای ایر ایندیا و اعتصاب کارگران مواجه شده است. این بحرانها نشان میدهند که صرفاً اعتبار برند یا سابقه صنعتی نمیتواند تضمینکننده ایمنی و رضایت ذینفعان باشد. برای بازسازی اعتماد، بوئینگ نیازمند اصلاحات ساختاری، شفافیت بیشتر در اطلاعرسانی فنی، و تعامل مؤثر با نیروی کار خود است.