متخصصان دانشگاه علم و صنعت با توسعه کامل و بومی‌سازی سامانه مکان یابی بی درنگ (RTLS)، گامی راهبردی در مسیر تحول دیجیتال و هوشمندسازی صنایع بزرگ کشور برداشته‌اند. این فناوری پیشرفته که در حوزه‌هایی چون انبارداری هوشمند، معادن، فرودگاه‌ها، بیمارستان‌ها و ناوگان حمل و نقل کاربرد دارد، نه تنها به افزایش بهره‌وری و کاهش خطا کمک می‌کند، بلکه نقش حیاتی در ارتقای ایمنی و نجات جان انسان‌ها ایفا خواهد کرد. این دستاورد ملی، ایران را در زمره معدود کشورهای دارای تکنولوژی RTLS بومی قرار می‌دهد.
ماهیت و قابلیت‌های سامانه مکان یابی بی درنگ
سامانه مکان یابی بی درنگ یا RTLS، یک فناوری نوین برای ردیابی و تعیین موقعیت دقیق اشیاء و افراد در زمان واقعی و در محیط‌های داخلی است؛ جایی که سیستم‌های موقعیت‌یاب جهانی (GPS) کارایی لازم را ندارند. این سامانه با استفاده از ترکیبی از سخت‌افزار (مانند تگ‌های رادیویی و حسگرها) و نرم‌افزار، امکان موقعیت‌یابی لحظه‌ای را فراهم می‌آورد. سعید عبادالهی، عضو هیأت علمی دانشکده برق دانشگاه علم و صنعت و مجری این طرح دانش‌بنیان، تاکید کرده است که این فناوری، قابلیت "Indoor Positioning" را به بهترین شکل ممکن ارائه می‌دهد و برای هر محیط بسته‌ای که نیاز به پایش و موقعیت‌یابی لحظه‌ای دارد، قابل استفاده است. قابلیت‌های این سامانه مکان یابی بی درنگ فراتر از صرفاً ردیابی است و می‌تواند داده‌های مکانی را برای تجزیه و تحلیل‌های عمیق‌تر و بهبود فرآیندها فراهم آورد.
کاربردهای گسترده سامانه مکان یابی بی درنگ در صنایع کلیدی
توسعه این سامانه مکان یابی بی درنگ بومی، پاسخگوی نیازهای رو به رشد بخش‌های مختلف صنعتی برای هوشمندسازی و بهینه‌سازی عملیات است:
انبارداری هوشمند: این سامانه با امکان ردیابی دقیق موجودی کالاها، تجهیزات، لیفتراک‌ها و پرسنل در فضای انبار، به مدیران امکان می‌دهد تا جریان کار را بهینه کرده، زمان جستجو را کاهش داده و از خطاهای انسانی جلوگیری کنند. این امر به مدیریت زنجیره تامین کمک شایانی می‌کند.
معادن هوشمند: یکی از حیاتی‌ترین کاربردهای این سامانه مکان یابی بی درنگ در معادن است. با توجه به حوادث اخیر در معادن کشور، پایش لحظه‌ای پرسنل و تجهیزات از اهمیت بالایی برخوردار است. این سامانه می‌تواند آخرین موقعیت افراد را پیش از وقوع حادثه ثبت کرده و با افزودن ماژول‌های سنجش گاز، هشدارهای حیاتی برای پیشگیری از انفجار و نجات جان کارگران ارائه دهد.
فرودگاه‌ها و ناوگان حمل و نقل: در محیط‌های پیچیده فرودگاهی، ردیابی چمدان‌ها، تجهیزات زمینی، وسایل نقلیه خدماتی و حتی پرسنل، به کاهش تأخیرها، افزایش کارایی و بهبود امنیت منجر می‌شود. در ناوگان حمل و نقل نیز، این سامانه امکان مدیریت بهتر مسیرها، زمان‌بندی و پایش وضعیت وسایل نقلیه را فراهم می‌کند.
بیمارستان‌ها و صنایع نفت و گاز: در بیمارستان‌ها، ردیابی تجهیزات پزشکی، بیماران و پرسنل به بهبود خدمات و واکنش سریع در شرایط اضطراری کمک می‌کند. در صنایع نفت و گاز نیز، ایمنی و کارایی عملیات با پایش موقعیت پرسنل و تجهیزات در مناطق پرخطر، به‌طور چشمگیری ارتقا می‌یابد.
مزایای اقتصادی و رقابتی فناوری بومی RTLS
این سامانه مکان یابی بی درنگ بومی، علاوه بر مزایای عملیاتی و ایمنی، دارای ابعاد اقتصادی مهمی نیز هست. تولید داخلی این فناوری دانش‌بنیان، نقش موثری در جلوگیری از خروج ارز ایفا کرده و توان رقابتی کشور را در حوزه فناوری افزایش می‌دهد. این سامانه با نمونه‌های خارجی شرکت‌های اروپایی و آمریکایی مانند Zebra و Sewio و همچنین نمونه‌های چینی، هم‌تراز قرار می‌گیرد. وجود یک تیم متخصص شامل ۶ تا ۷ نفر در زمینه‌های نرم‌افزار، سخت‌افزار و مدیریت پروژه، نشان‌دهنده توان داخلی برای توسعه و پشتیبانی این فناوری است. انتظار می‌رود با افزایش آگاهی و نیاز صنایع به هوشمندسازی، تقاضا برای این سامانه مکان یابی بی درنگ بومی به‌طور چشمگیری رشد کند.
چشم‌انداز آینده و توسعه سامانه مکان یابی بی درنگ
سامانه مکان یابی بی درنگ بومی اکنون آماده ارائه به طیف وسیعی از صنایع است و پتانسیل بالایی برای گسترش و یکپارچه‌سازی با دیگر سیستم‌های هوشمند دارد. این دستاورد ملی، نه تنها به رفع نیازهای داخلی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز صادرات فناوری و ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور باشد. با ورود این فناوری به بخش‌های مختلف، می‌توان انتظار داشت که تحول دیجیتال صنایع با سرعتی فزاینده ادامه یافته و ایران در مسیر دستیابی به اهداف هوشمندسازی و صنعت ۴.۰ پیشگام شود.
حمل و نقل بین المللی آریا نوین کارگو
مطالب مرتبط
- شرکت هواپیمایی یزد ایر در برابر چالش توقف همکاری ماهان، بر تداوم فعالیت‌های پروازی خود تاکید کرد
- فرودگاه سقز برای آغاز مجدد پروازها آماده می‌شود: موانع فنی و عملیاتی در حال رفع کامل است
- تشکیل کارگروه ویژه برای حمایت و توسعه ناوگان ایرلاین جی اسکای نقطه عطفی در حمل و نقل هوایی اصفهان است
- چالش‌های زیرساخت حمل و نقل خراسان جنوبی مانعی جدی بر سر راه توسعه استان است
