در شرایطی که ایران و چین بزرگ‌ترین شرکای تجاری آسیایی یکدیگر محسوب می‌شوند، ارسال سریع و ایمن محموله‌های کوچک و حساس به کمک هواپیما به گزینه‌ای جذاب برای صادرکنندگان و واردکنندگان بدل شده است. خدمات بار هوایی، هرچند هزینه‌بر است، اما در مواردی که زمان تحویل حیاتی باشد یا کالایی ارزش و حساسیت بالایی داشته باشد، می‌تواند به بهبود عملکرد زنجیره تأمین و افزایش رضایت نهایی مشتری کمک کند.
عوامل مؤثر بر هزینه حمل هوایی
محاسبه نرخ نهایی بستگی به مجموعه‌ای از متغیرها دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وزن واقعی در مقابل وزن حجمی؛
- نوع محموله (فاسدشدنی، خطرناک یا کالاهای الکترونیکی)؛
- انتخاب فرودگاه مبدا و مقصد (مانند امام‌خمینی یا پکن و شانگهای)؛
- مقاطع پیک فصلی (نوروز، سال نو چینی).
در بسیاری از ایرلاین‌ها، عدد بزرگ‌تر میان وزن واقعی و وزن حجمی ملاک قیمت‌گذاری است. همچنین نیاز به نگهداری در دمای کنترل‌شده یا اخذ مجوزهای ویژه برای کالاهای خاص می‌تواند بهای هر کیلوگرم را تا دو برابر افزایش دهد.
مدارک ضروری برای ترخیص سریع
بی‌دقتی در تهیه اسناد گمرکی یکی از اصلی‌ترین دلایل تأخیر و هزینه اضافی است. برای ارسال بار به چین، حتما مدارک زیر را کامل کنید:
- فاکتور تجاری و لیست بسته‌بندی؛ بارنامه هوایی (AWB)؛
- مجوزهای صادرات/واردات (ماده غذایی، دارویی)، کد تعرفه (HS Code) و اظهارنامه گمرکی.
هر نقص یا مغایرت در این اسناد ممکن است منجر به نگهداری محموله در گمرک یا جریمه نقدی شود.
مسیر استاندارد ارسال بار هوایی
۱. انتخاب شرکت حمل معتبر و دریافت پیش‌فاکتور براساس مشخصات کالا؛ ۲. بسته‌بندی مطابق استانداردهای بین‌المللی و صدور AWB؛ ۳. انجام تشریفات گمرکی در فرودگاه مبدا و صدور اجازه پرواز؛ ۴. پیگیری لحظه‌ای محموله تا فرودگاه مقصد و انجام مراحل ترخیص در چین.
با رعایت دقیق هر مرحله، امکان حضور به‌موقع کالا در انبار مشتری یا زنجیره تولید تا حد قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
مزایا و محدودیت‌ها
اگرچه سرعت تحویل هوایی بی‌رقیب است و ریسک آسیب یا گم‌شدن بار به دلیل نظارت چندلایه کمتر است، اما باید محدودیت‌های وزن و حجم را در نظر گرفت. هزینه نسبتاً بالا، وابستگی به برنامه پروازی و نوسانات نرخ ارز و سوخت از مهم‌ترین معایب این روش محسوب می‌شوند.
در نهایت، صادرکنندگان و واردکنندگان باید با ارزیابی ارزش کالا، زمان مورد انتظار تحویل و هزینه نهایی حمل، تصمیمی آگاهانه بین حمل هوایی و جایگزین‌های دریایی یا زمینی اتخاذ کنند. همکاری با یک شرکای لجستیکی حرفه‌ای می‌تواند ریسک‌ها را کاهش دهد و هزینه‌های پنهان را شفاف کند تا تجارت دوبین دو کشور به شکلی روان و مطمئن جریان یابد.
